ریحانه مسلمان



من مى‌خواهم این واجب فراموش شده‌ى اسلام را به یاد شما و ملت ایران بیاورم: امر به معروف و نهى از منکر. (۱۳۶۸/۱۰/۱۹)

***

چگونه؟

حرف بزنید، بگویید؛ یک کلمه بیشتر هم نمى ‏خواهد؛ لازم نیست یک سخنرانى بکنید. کسى که مى ‏بینید خلافى را مرتکب مى ‏شود - دروغ، غیبت، تهمت، کین‏ه ورزى نسبت به برادر مؤمن، بى‏ اعتنایى به محرّمات دین، بى ‏اعتنایى به مقدسات، اهانت به پذیرفته‏ هاى ایمانى مردم، پوشش نامناسب، حرکت زشت - یک کلمه‏ ى آسان بیشتر نمى ‏خواهد؛ بگویید این کار شما خلاف است، نکنید؛ لازم هم نیست که با خشم همراه باشد. شما بگویید، دیگران هم بگویند، گناه در جامعه خواهد خشکید.
15 آبان۱۳۷۰

گفتن گناه به گناهکار با زبان خوش و با لحن مناسب و در جایى هم با زبان تند- در مواردى که مفسده ‏یى به وجود نیاید- گناه را در جامعه کم خواهد کرد و به ضعف و انزوا خواهد انداخت. چرا ما از این موضوع غافلیم؟ همه‏ ى آحاد مردم، در محیط کسب و خانه و جمع دوستان و در محیط درس و دانشگاه و کلًا در هرجایى که هستند، اگر خلافى را دیدند، به خلاف‏کار بگویند: این، از نظر اسلام خلاف است؛ چرا انجام مى‏ دهى؟ گفتن همین یک ‏کلمه مؤثر است. اگر زبانهاى گوناگون و نفَسهاى مختلف گناه را تذکر بدهند، گناهکار به طور غالب از گناه و تخلف دست خواهد کشید؛ چه این تخلف، تخلف شرعى و چه تخلف از قوانین باشد.

بیانات در دیدار مردم قم1368/10/19



بهترین شیوه برخورد با منکرات چیست؟

بستگى به این دارد که چه کسى بخواهد برخورد کند. اگر شما بخواهید برخورد کنید، «زبان» است. شما به غیر از زبان، هیچ تکلیف دیگرى ندارید. نهى از منکر براى مردم، فقط زبانى است. البته براى حکومت، این‌طور نیست. اگر منکر بزرگى باشد، برخورد حکومت احیاناً ممکن است برخورد قانونى و خشن هم باشد؛ لیکن نهى از منکر و امر به معروفى که در شرع مقدّس اسلام هست، زبان است؛ «انّما هى اللسان».

تعجّب نکنید. من به شما عرض مى‌کنم که تأثیر امر و نهى زبانى - اگر انجام گیرد - از تأثیر مشت پولادین حکومتها بیشتر است.

من چند سال است که گفته‌ام امر به معروف و نهى از منکر. البته عدّه‌اى این کار را مى‌کنند؛ اما همه نمى‌کنند. همه تجربه نمى‌کنند، مى‌گویند آقا چرا اثر نمى‌کند؛ تجربه کنید. منکرى را که دیدید، با زبان تذکّر دهید. اصلاً لازم هم نیست زبان گزنده باشد و یا شما براى رفع آن منکر، سخنرانى بکنید. یک کلمه بگویید: آقا! خانم! برادر! این منکر است. شما بگویید، نفر دوم بگوید، نفر سوم بگوید، نفر دهم بگوید، نفر پنجاهم بگوید؛ کى مى‌تواند منکر را ادامه دهد؟

البته به شما بگویم عزیزان من! منکر را باید بشناسید. چیزهایى ممکن است به نظر بعضى منکر بیاید؛ در حالى که منکر نباشد. باید معروف و منکر را بشناسید. واقعاً باید بدانید این منکر است.

بعضى گفته‌اند که باید احتمال تأثیر وجود داشته باشد. من مى‌گویم احتمال تأثیر همه جا قطعى است؛ مگر در نزد حکومتهاى قلدر، قدرتمندان و سلاطین. آنهایند که البته حرف حساب به گوششان فرو نمى‌رود و اثر نمى‌کند؛ اما براى مردم چرا. براى مردم، حرف اثر دارد. بنابراین، پاسخ من این شد که بهترین روش براى شما که از من سؤال کردید، «زبان» است.

.جلسه پرسش وپاسخ دانشجویی دانشگاه تهران ۲۲/۲/۷۷

 ***

مسأله‏ ى امر به معروف و نهى از منکر، مثل مسأله‏ ى نماز است. یاد گرفتنى است. باید بروید یاد بگیرید. مسئله دارد که کجا و چگونه باید امر به معروف و نهى از منکر کرد؟

البته من عرض مى‏کنم قبلًا هم گفته‏ ام در جامعه‏ ى اسلامى، تکلیف عامه‏ ى مردم، امر به معروف و نهى از منکر با لسان است؛ با زبان. اگر کار به برخورد بکشد، آن دیگر تکلیف مسئولین است. آن‏ها باید وارد شوند. اما امر به معروف و نهى از منکر زبانى، مهم‏تر است. عاملى که جامعه را اصلاح مى ‏کند، همین نهى از منکر زبانى است. به آن آدم بدکار، به آن آدم خلاف‏کار، به آن آدمى که اشاعه‏ى فحشا مى ‏کند، به آن آدمى که مى ‏خواهد قبح گناه را از جامعه ببرد، مردم باید بگویند. ده نفر، صد نفر، هزار نفر! افکار عمومى روى وجود و ذهن او باید سنگینى کند. این، شکننده ‏ترین چیزهاست

دردیداربافرماندهان گردانها ودسته های عاشورای نیروی مقاومت بسیج۲۲/۴/۷۱